Intergemeentelijke Samenwerking, Fusies & Regiovorming

Het bestuurlijk landschap in Vlaanderen is grondig in beweging. Gemeenten schalen op om de toenemende verwachtingen van burgers en hogere overheden te kunnen blijven inlossen.

Op 1 januari 2019 zagen 7 nieuwe gemeenten het levenslicht, uit een fusie van 15 besturen. Met de blijvende financiële ondersteuning vanuit de Vlaamse regering (lees meer) ziet het er naar uit dat er de komende jaren nog meer fusies volgen.

Tegelijk versterkt het regioniveau zich als een platform en scharnier voor meer onderlinge samenwerking tussen gemeenten, maar ook meer interbestuurlijke samenwerking, bv. tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen. Denk aan de vervoerregio’s, de zorgregio’s, etc.

Het kan nog even duren in een vrijwillige setting, maar het lijkt er sterk op dat de evolueren naar het plaatje zoals hieronder afgebeeld met sterke basisbesturen die met elkaar en met de andere overheden samenwerken en afspraken maken op regioniveau.

De IDEA Group in dit verhaal

De IDEA Group is heel actief op het thema ‘bestuurlijike schalen’. Waar IDEA Consult besturen en regio’s strategisch ondersteunt op vlak van samenwerking en fusie, zorgt de MONDEA-ploeg dat het toekomstbeeld op de werkvloer ook effectief gerealiseerd wordt. Onze dienstverlening varieert naargelang de vraag:

• Bestuurskrachtmetingen: samenwerking of fusie is geen doel op zich. Bedoeling is de taakstelling op een meer kwaliteitsvolle manier te kunnen invullen. Eerste stap is nagaan hoe bestuurskrachtig de gemeente is op vandaag? Op welke thema’s is het bestuur goed uitgerust? Waar hebben we het als bestuur lastig om onze taakstellling op een volwaardige manier in te vullen?
• Verkenningstrajecten rond samenwerking en fusie: zijn de buurgemeenten bereid tot meer intensieve samenwerking of fusie? IDEA doet een verkenningsronde, brengt de standpunten samen en vertaalt dit in mogelijke scenario’s.
• Opstellen samenwerkings- of fusiedossier: goed begonnen is half gewonnen, dit geldt ook op vlak van samenwerking of fusie. IDEA Maakt voor besturen die sterker willen samenwerken of fuseren een fusiedossier waarin de meerwaarden worden uitgewerkt, maar ook de valkuilen worden geduid. Op die manier kan men voldoende voorbereid aan de slag.
• Begeleiding van de uitvoering: de kunst van samenwerken zit vanzelfsprekend in de uitvoering. Een goede of een slechte samenwerking of fusie heeft te maken met de manier waarop ze wordt aangepakt. IDEA helpt met:
  • Het procesmanagement: uittekenen van de procesarchitectuur, ontwerp van stappenplan;
  • De realisatie van een sterke bovenbouw: een toekomstvisie, nieuw dienstverleningsmodel, geïntegreerd organisatiemodel;
  • uitvoering: integratie van diensten, nieuwe rechtspositieregeling, veranderingsmanagement.
• Communicatie en participatie: verandering roept vragen op bij medewerkers en burgers. De context en de beweegredenen moeten intern en extern helder worden geduid. IDEA inspireert besturen bij het opzetten van een projectwebsite en de organisatie van informatie- en consultatiemomenten